Posiadaczom książeczek mieszkaniowych należą się miliardy złotych. Chętnych niewielu
20 tysięcy złotych – na tyle przeciętnie premii gwarancyjnej mogą liczyć posiadacze słynnych PRL-owskich książeczek mieszkaniowych. A co, jeśli taka książeczka gdzieś się zawieruszyła lub uległa zniszczeniu? Eksperci portalu GetHome.pl podpowiadają, co warto zrobić w takiej sytuacji.
– Najpewniej niewielu w latach 90. kontynuowało oszczędzanie na książeczce mieszkaniowej. W czasach wysokiej inflacji po prostu to nie miało sensu. Książeczki często lądowały w czeluściach szuflad, w których zapomniane leżą do dziś – mówi Marek Wielgo, ekspert portalu GetHome.pl.
I dodaje, że potwierdzeniem tego są statystyki PKO BP, z których wynika, że w całym kraju powinno być jeszcze 971,2 tys. książeczek mieszkaniowych, których posiadaczom należy się premia gwarancyjna. Bez niej wkłady tych, którzy przestali oszczędzać są dziś niewiele warte. Natomiast z premią było to w ubiegłym roku przeciętnie 20 tys. zł.

Oznacza to, że łączne zobowiązanie państwa z tego tytułu może sięgać 20 mld zł. To olbrzymia kwota, dlatego trzy lata temu rząd postanowił zrobić „remanent”. W tym celu posiadaczy książeczek mieszkaniowych zobowiązano ustawowo do zarejestrowania się w PKO BP. Do tej pory zgłoszono ich zaledwie 44,7 tys., czyli niespełna 5% wszystkich. A co z pozostałymi? Ustawa nie określiła terminu rejestracji, więc droga wciąż pozostaje otwarta. Trzeba mieć jednak świadomość, że posiadacz książeczki mieszkaniowej, którzy zignoruje ten wymóg, nie dostanie premii od ręki. Będzie się mógł o nią ubiegać dopiero „w roku następującym po rejestracji książeczki”.
Marek Wielgo nie ma jednak wątpliwości, że tak mały odsetek zarejestrowanych książeczek świadczy o tym, że ogromna część z nich uległa zniszczeniu lub zawieruszyła się gdzieś ich właścicielom bądź spadkobiercom. Za taką hipotezą przemawia też malejąca z każdym rokiem liczba likwidowanych książeczek. W 2024 r. ubyło ich zaledwie 6,9 tys., w tym 6,2 tys. z wypłatą premii gwarancyjnej.

Ekspert portalu GetHome.pl zachęca więc do poszukiwań książeczki mieszkaniowej w swoim mieszkaniu lub domu i przypomina, że taka książeczka, podobnie jak inne składniki majątku, podlega dziedziczeniu. Co ważne, w razie zniszczenia lub zagubienia książeczki mieszkaniowej można zgłosić ten fakt w PKO BP. Bank wystawi wówczas jej duplikat.
Problem w tym, że aby uzyskać premię gwarancyjną, najpierw trzeba zainwestować na ściśle określone ustawowo cele mieszkaniowe. Są to m.in.:
- zakup mieszkania lub budowa domu (także w trakcie realizacji inwestycji);
- uzyskanie odrębnej własności lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
- wpłacenie za okres 12 miesięcy składek na fundusz remontowy wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej;
- zaciągnięcie kredytu na dom lub mieszkanie (pieniądze są doliczane do wkładu własnego);
- wpłacenie kaucji za mieszkanie najęte od towarzystwa budownictwa społecznego w wysokości przekraczającej 3 proc. wartości odtworzeniowej lokalu;
- zakup ułamkowej części (minimum ¼ udziału) mieszkania spółdzielczego o statusie własnościowym lub domu w spółdzielni;
- zakup ułamkowej części (minimum ¼ udziału) mieszkania stanowiącego odrębną własność lub domu;
- zawarcie umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności;
- ponoszenie przez co najmniej 5 lat opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności;
- wymiana okien (co najmniej dwóch, jeśli w mieszkaniu jest więcej niż jedno) oraz montaż, wymiana lub modernizacja instalacji gazowej, elektrycznej lub wodno-kanalizacyjnej;
- realizacja przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (np. ocieplenie domu czy wymiany urządzenia grzewczego), przy czym wydatki na materiały budowlane, urządzenia lub usługi muszą wynieść co najmniej 6 tys. zł.
Oczywiście należy udokumentować poniesione wydatki. Np. w przypadku zakupu mieszkania wystarczy przedstawić akt notarialny. Jednak w niektórych przypadkach PKO BP wymaga wielu dokumentów. Warto dopytać o nie w banku.
A co mają zrobić ci posiadacze książeczki mieszkaniowej, którzy nie planują inwestycji mieszkaniowej? Są tacy, którzy ją likwidują, rezygnując z premii gwarancyjnej. W ubiegłym roku było ok. 700 takich osób. Lepszym rozwiązaniem może być jednak scedowanie książeczki na kogoś z rodziny, kto właśnie planuje taką inwestycję i zwróci zainkasowane pieniądze. Warunki umowy stanowią, że „książeczka może być przedmiotem przekazania praw do wkładu pomiędzy: małżonkami (również rozwiedzionymi), rodzicami i dziećmi (również przysposobionymi), dziadkami i wnukami, rodzeństwem rodzonym i przyrodnim, pomiędzy powinowatymi (macochą lub ojczymem i pasierbami)". To otwiera zatem spore możliwości i daje szansę na kolejne cesje.
– Oczywiście warto wcześniej sprawdzić, czy gra jest warta świeczki. O wyliczenie wkładu wraz z premią gwarancyjną można poprosić w dowolnym oddziale PKO BP. Za pierwsze wyliczenie bank nie weźmie ani złotówki – radzi Marek Wielgo.
I wyjaśnia, że premia wyliczana jest indywidualnie, a jej wysokość zależy od wpłat dokonywanych w poszczególnych latach i od GUS-owskiego wskaźnika ceny metra kwadratowego w budownictwie mieszkaniowym, który zmienia się co kwartał. Dla posiadaczy książeczek wzrost tego wskaźnika oznacza automatycznie większy zastrzyk gotówki.

Autor: Marek Wielgo
Źródło: GetHome.pl
- 04.09.2025Trendy rynkoweRaportyAnalizy ekspertów
Na jakie mieszkanie stać singla, parę i rodzinę z dzieckiem?
Dwie tegoroczne obniżki stóp procentowych pobudziły rynek kredytów mieszkaniowych – w lipcu banki udzieliły ich aż o 15% więcej niż miesiąc wcześniej. Jak zwracają uwagę eksperci portali RynekPierwotny.pl i Rankomat.pl, za rosnącymi statystykami kryją się jednak wyraźne różnice: pary zyskują na zdolności kredytowej, podczas gdy singielki i single muszą liczyć się z mniejszą hojnością banków. Czy to chwilowa anomalia wakacyjna, czy początek nowego trendu na rynku finansowania mieszkań?
- 02.09.2025Trendy rynkoweRaportyAnalizy ekspertów
Rynek materiałów budowlanych w lipcu: popyt w górę ceny wciąż w dół
Lipiec nie przyniósł żadnej istotnej zmiany w trwającej od roku stabilizacji dynamiki cen materiałów budowlanych na niewielkim minusie. Jak zauważają eksperci portalu RynekPierwotny.pl tym razem jednak spadki stawek były kontynuowane przy wyraźnie rosnącym popycie na większość grup towarowych. Pytanie, czy może to być sygnał zbliżającego się przesilenia koniunktury sprzedażowej na krajowym rynku materiałów budowlanych.
- 01.09.2025Trendy rynkoweRaportyAnalizy ekspertów
Ceny ofertowe nowych mieszkań – sierpień 2025 (wstępne dane)
Trójmiasto było w sierpniu jedyną metropolią, w której wzrosła średnia cena metra kwadratowego mieszkań w ofercie firm deweloperskich. W pozostałych metropoliach sierpień był kolejnym miesiącem cenowej stabilizacji – wynika ze wstępnych danych BIG DATA RynekPierwotny.pl.
- 21.08.2025Trendy rynkoweRaportyAnalizy ekspertów
Na jakie mieszkanie stać singla, parę i rodzinę z dzieckiem? [RAPORT]
Na jaki kredyt mieszkaniowy mogli liczyć w lipcu przeciętnie zarabiający single, bezdzietne pary i rodziny? Jak zmieniła się ich zdolność kredytowa? Jaki miały one wybór mieszkań? Eksperci portali Rankomat.pl i RynekPierwotny.pl prześwietlili pod tym kątem ofertę banków oraz firm deweloperskich działających w siedmiu największych metropoliach.
- 21.08.2025Trendy rynkoweRaportyAnalizy ekspertów
W danych GUS budownictwa mieszkaniowego powiało optymizmem
Najnowsza informacja GUS, publikująca wstępne dane budownictwa mieszkaniowego w lipcu oraz siedmiu miesiącach bieżącego roku, zakomunikowała wyraźne odbicie wszystkich parametrów aktywności inwestycyjnej inwestorów. Średnioterminowa tendencja spadkowa głównych statystyk budownictwa mieszkaniowego tym samym uległa wyraźnemu osłabieniu z perspektywą koniunkturalnego przesilenia już w bezpośredniej perspektywie.