Bariery prawne związane z brakiem możliwości funkcjonowania spółdzielni energetycznych na obszarach miejskich

W ocenie Instytutu Gospodarki Nieruchomościami jest to rozwiązanie dobre, ale nie rozwiązuje problemu jakim jest „odsprzedawanie” energii do zakładu energetycznego w cenach znacznie poniżej ceny zakupu od tego samego zakładu. Przy planowanym na lipiec 2025r. (pierwotnie planowanym na lipiec 2024r.) przejściem na rozliczanie energii w ujęciu godzinowym, opłacalność produkcji energii z OZE jeszcze spadnie. Zdaniem Instytut Gospodarki Nieruchomościami optymalnym byłoby dzielenie się tą energią wewnątrz grupy jaką w założeniu mogłaby być spółdzielnia energetyczna na terenach miejskich.

Ograniczenia działalności gospodarczej spółdzielni energetycznej do obszarów wiejskich i miejsko – wiejskich spowodowane brzmieniem obecnej definicji spółdzielni energetycznej zapisanej w ustawie o odnawialnych źródłach energii, w powiązaniu z zapisem art. 38e, dyskryminuje podmioty usiłujące prowadzić działalność energetyczną w ramach spółdzielni na obszarach miejskich.

Z uwagi na charakter prowadzonej działalności spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe są znacznymi konsumentami energii elektrycznej oraz cieplnej. Należy podkreślić, że miejskie spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe dysponują nieruchomościami o bardzo dużych i niewykorzystanych powierzchniach dachów, a także częstokroć, wolnymi niezagospodarowanymi terenami, szczególnie nadającymi się do instalowania odnawialnych źródeł energii. Ze względu na systematyczny wzrost kosztów funkcjonowania spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, związanych ze wzrostem cen energii elektrycznej oraz ciepła, zwłaszcza z uwagi na rosnące opłaty za emisję CO2, spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe są zainteresowane nawiązaniem współpracy w ramach spółdzielni energetycznych w celu redukcji tych kosztów. Hybrydowe powiązania różnych rodzajów OZE zapewni ciągłą produkcję energii na potrzeby własne członków spółdzielni i znacząco wpłynie na optymalizację kosztów działalności spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych.

Zniesione winny zostać ograniczenia lokalizacyjne w celu umożliwienia prowadzenia działalności spółdzielni energetycznych na większym obszarze, to znaczy przynajmniej obszarze funkcjonowania danego OSD (Operatora Systemu Dystrybucji). W chwili obecnej spółdzielnia energetyczna może prowadzić swoją działalność na obszarze nie więcej niż 3 tego rodzaju gmin bezpośrednio sąsiadujących ze sobą. Jest to zbędne i szkodliwe ograniczenie.

Niezasadne ekonomicznie oraz nieracjonalne jest ograniczanie i narzucanie odgórne kryterium związanego z pokryciem w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni energetycznej i jej członków. Wręcz jest niemożliwe ekonomicznie i technicznie, aby w bardzo krótkim okresie czasu członkowie spółdzielni energetycznej zainstalowali tak dużą ilość instalacji PV na częściach wspólnych budynków, aby łączna moc zainstalowanych wszystkich instalacji OZE pokryła w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni energetycznej i jej członków. Stąd też nasza propozycja wykreślenia tego zapisu.

W związku z licznymi apelami w tej sprawie i na wyraźną prośbę zarządców nieruchomości, Prezes Instytutu Gospodarki Nieruchomościami Pan Arkadiusz Borek oraz między innymi Zastępca Prezesa Spółdzielni Energetycznej Helios Pan Zbigniew Olejniczak, w dniu 12.11.2024r. wzięli udział w posiedzeniu Senackiego Zespołu ds. Rozwoju Rynku Nieruchomości. Na posiedzeniu zaproponowano zapisy umożliwiające tworzenie spółdzielni energetycznych także na terenach miejskich. Zaproponowane zmiany wychodzą naprzeciw dużemu zainteresowaniu tego typu działalnością podmiotów gospodarczych, a w szczególności gmin, spółdzielni mieszkaniowych oraz wspólnot mieszkaniowych zlokalizowanych na terenach miejskich i zamierzających produkować czystą energię z instalacji OZE.

W ślad za tym wystosowano także pismo do trzech ministerstw tj. Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwa Rozwoju Rolnictwa i Wsi z apelem o pilne dokonanie zmian w aktach prawnych i przepisach wykonawczych, które od wielu lat ograniczają zamiast wspierać rozwój wszelkich form działalności związanej z pozyskiwaniem energii z odnawialnych źródeł energii. Proponowane przez nas zmiany, a w tym szczególnie w art. 38e ustawy o odnawialnych źródłach energii (tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 261, z późn.zm.) mają bardzo duży wymiar społeczny i wiążą się bezdyskusyjnie ze zmniejszeniem ubóstwa energetycznego wielu mieszkańców naszego kraju, zmniejszeniem opłat za energię elektryczną i cieplną, zmniejszeniem emisji CO2, możliwością wykorzystania przez spółdzielnie energetyczne dużych środków unijnych w latach 2021-2027 na transformację energetyczną naszego kraju. Bez dokonania zmian art. 38e nie powstaną społeczności i spółdzielnie energetyczne na terenach miejskich, a zapisy ustawy dot. spółdzielni energetycznych będą nadal martwe, bezzasadne i nierealne do wdrożenia na terenach miejskich.