Inflacja konsumencka sięgnie ok. 7% r/r na koniec 2023 r. wg analityków

Jak podał dziś Główny Urząd Statystyczny (GUS), inflacja konsumencka wyniosła 6,5% w ujęciu rocznym w listopadzie 2023 r., według wstępnych danych. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 0,7%. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 7,2% r/r, nośników energii wzrosły o 7,9%, paliw do prywatnych środków transportu spadły o 5,7%. W ujęciu miesięcznym, ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 0,8% m/m, nośników energii spadły o 0,1%, a paliw do prywatnych środków transportu wzrosły o 8,8%, podał GUS.

Konsensus rynkowy wynosił: +6,6% r/r i +0,7% m/m.

Ekonomiści wskazują, że silny wzrost CPI w jęciu m/m w listopadzie był efektem wzrostu cen paliw o 8,8% m/m i szacują istotny spadek inflacji bazowej w listopadzie do ok. 7,2-7,5% r/r z 8% notowanych w październiku.

Zdaniem analityków, w przyszłym roku dezinflacja przybierze słabsze tempo w warunkach silniejszej koniunktury, ciasnego rynku pracy. Z drugiej strony, tłumieniu inflacji w przyszłym roku będą sprzyjały czynniki zewnętrzne i silniejszy złoty.

Ekonomiści oczekują, że w warunkach wysokiej niepewności co do kształtu polityki fiskalnej w przyszłym roku Rada Polityki Pieniężnej (RPP) w przyszłym tygodniu nie obniży stóp procentowych i pozostanie w trybie "wait and see" do marca przyszłego roku.

Poniżej przedstawiamy najciekawsze komentarze analityków:

"Wzrost cen benzyny i oleju napędowego był oczekiwany, ponieważ ceny były sztucznie tłumione we wrześniu i częściowo w październiku. W związku z tym miesięczny wzrost odzwierciedla powrót cen do ich "wartości godziwej" i nie przewidujemy dalszych szybkich wzrostów. Taki rozwój sytuacji wskazuje na spadek inflacji bazowej do około 7,4%. Trajektoria inflacji w przyszłym roku pozostaje nieco niepewna, w dużej mierze zależna od decyzji politycznych nowego rządu. Kluczowe kwestie obejmują potencjalną kontynuację 0% VAT na niektóre produkty spożywcze, ograniczenia cen energii i inne środki antyinflacyjne" - analityk Erste Group Jakub Cery

"Oczekujemy, że w grudniu inflacja CPI również powinna pozostać w okolicy poziomów z października-listopada, a na wznowienie spadku poczekać będzie trzeba do początku 2024" - analitycy PKO Banku Polskiego

"Obecnie zakładamy, że inflacja w I połowie 2024 r. będzie dalej spadać, ale w zdecydowanie niższym tempie niż w roku bieżącym. W II połowie 2024 r. powinna się obniżyć do 4-5% r/r, z dużym ryzykiem pozostania na tym podwyższonym poziomie. Rok 2024 przyniesie konfrontację pomiędzy odbiciem krajowej koniunktury przy dalej silnie rosnących kosztach pracy a dezinflacyjnym wpływem silniejszego złotego oraz dalszym spadkiem inflacji importowanej 'z zewnątrz'" - analitycy Banku Pekao

Poniżej przedstawiamy najciekawsze wypowiedzi ekonomistów in extenso:

"Jak podaje GUS, w listopadzie br. miał miejsce wzrost m/m cen paliw (o 8.8%), wzrosły też ceny żywności (o 0.8%), spadły zaś ceny nośników energii (o 0.1%). Szacunki wskazują, że inflacja bazowa (po wykluczeniu cen żywności i energii) obniżyła się w listopadzie do około 7.6-7.8%r/r z 8.0%r/r w październiku. Roczny wskaźnik inflacji w listopadzie br. znalazł się na nieco niższym jeszcze poziomie niż w październiku br., mimo że na odczyt niekorzystny wpływ miała zeszłoroczna baza (inflacja w listopadzie 2022 r. zaczęła schodzić w dół). W listopadzie br. rosły na stacjach ceny paliw, co miało oczywiście wpływ na wskaźnik CPI, sezonowo dalej rosły (przyspieszając) także ceny żywności. Prawdopodobnie jednak pojawiły się spadki w innych kategoriach raportowanych przez GUS, m.in. w kategorii „odzież i obuwie". W grudniu, ze względu na dalsze sezonowe wzrosty cen w przypadku żywności oraz jeszcze bardziej niekorzystną zeszłoroczną bazę, wskaźnik CPI może znaleźć się w okolicach 6.7%r/r. Dzisiejszy odczyt wskaźnika CPI nie zmieni zbytnio, w mojej ocenie, przekonań RPP co do niepewność związanej z dalszym kształtowaniem się inflacji. Rada utrzyma stopy procentowych w przyszłym tygodniu na obecnym poziomie. Również w kolejnych miesiącach (co najmniej do marca 2024 r.) stopy najprawomocniej nie będą zmieniane" - główna ekonomistka Banku Pocztowego Monika Kurtek

"Wstępny szacunek listopadowej inflacji CPI wyniósł 6,5%, nieco poniżej naszej prognozy i konsensusu. W ujęciu miesiąc do miesiąca inflacja przekroczyła jednak oczekiwania rynkowe o 0,3 punktu procentowego, osiągając poziom 0,7% i była o 0,2 punktu procentowego wyższa od naszej prognozy. Tendencja ta jest zgodna z naszą prognozą, że roczne wahania cen będą prawdopodobnie oscylować wokół tego poziomu do końca roku, z dużym prawdopodobieństwem powolnej trajektorii dezinflacyjnej w nadchodzącym roku. Bliższa analiza tradycyjnie publikowanych podkategorii koszyka konsumenckiego ujawnia miesięczny wzrost o 0,8% (7,2% r/r) w kategorii "Żywność i napoje", co można częściowo przypisać czynnikom sezonowym. Kategoria "Energia elektryczna i inne paliwa" pozostała względnie niezmieniona (-0,1%) w porównaniu z poprzednim miesiącem, przy rocznym wzroście o 7,9%.

Kategoria "Paliwa do transportu osobistego" jest najbardziej interesująca w tym miesiącu. Urząd statystyczny odnotował znaczny wzrost miesiąc do miesiąca o 8,8%, ale nadal o 5,7% niższy niż w listopadzie 2022 roku. Wzrost cen benzyny i oleju napędowego był oczekiwany, ponieważ ceny były sztucznie tłumione we wrześniu i częściowo w październiku. W związku z tym miesięczny wzrost odzwierciedla powrót cen do ich "wartości godziwej" i nie przewidujemy dalszych szybkich wzrostów. Taki rozwój sytuacji wskazuje na spadek inflacji bazowej do około 7,4%. Trajektoria inflacji w przyszłym roku pozostaje nieco niepewna, w dużej mierze zależna od decyzji politycznych nowego rządu. Kluczowe kwestie obejmują potencjalną kontynuację 0% VAT na niektóre produkty spożywcze, ograniczenia cen energii i inne środki antyinflacyjne" - Erste Group analityk Jakub Cery

"Spadek inflacji wyhamował w listopadzie, a grudzień przyniesie lekki wzrost. Zamrożenie cen energii oznacza dalsze spowolnienie w I kwartale 2024 r. Inflacja zbliży się w okolice 5,0-5,5%. Inflacja pozostała stabilna w listopadzie na poziomie 6,5%. Dane GUS wskazują, że to głównie efekt skokowego wzrostu cen paliwa – te powiększyły się o 8.8% w skali miesiąca. Zmiana zrekompensowała spowolnienie tempa wzrostu cen żywności i spadek inflacji bazowej.

Ta obniżyła się z 8,0 do 7,5%r/r. W grudniu inflacja ponownie wzrośnie w okolice 7%. Będzie to efekt silniejszego wzrostu cen energii – ze względu na rosnące koszty ogrzewania dynamika ponownie będzie dwucyfrowa. To jednak chwilowe. Zamrożenie cen energii oznacza niewielkie zmiany w pierwszym półroczu 2024. Początek roku będzie mocno zależeć od zmian administracyjnych. Szacujemy, że przy obecnych decyzjach inflacja w 2024 r. oscylować będzie w pobliżu 6%, nieco powyżej mediany prognoz analityków. Wciąż nie znamy decyzji dotyczących zerowego VAT na żywność. Utrzymanie preferencyjnej stawki obniży CPI o około 0,8 pkt" - analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) – zespół makroekonomii PIE Jakub Rybacki

"Inflacja CPI zakończyła okres szybkiego spadku, ale w listopadzie jednak jeszcze się lekko obniżyła - do 6,5% r/r z 6,6% r/r w październiku. Drugi miesiąc z rzędu poziom cen wzrósł w ujęciu miesięcznym (0,7% m/m), m. in. za sprawą powrotu sezonowych podwyżek cen żywności (0,8% m/m) oraz podwyżek cen paliw (8,8% m/m) po 2 miesiącach spadków m/m. Oczekujemy, że w grudniu inflacja CPI również powinna pozostać w okolicy poziomów z października-listopada, a na wznowienie spadku poczekać będzie trzeba do początku 2024. Głównym czynnikiem stojącym za spadkiem był kolejny silny spadek inflacji bazowej, przy wyższych od naszych oczekiwań wzrostach cen żywności oraz paliw. 

Ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 0,8% m/m, silniej od naszych oczekiwań, nieco silniej od wzorca sezonowego, ale zdecydowanie słabiej niż w dwóch poprzednich latach. W ujęciu r/r dynamika cen żywności obniża się. W kolejnych miesiącach oczekujemy utrzymania tej tendencji, o ile na 2024 przedłużona zostanie obniżona stawka VAT (0% zamiast 5%). Jej wzrost przejściowo ponownie podbiłby dynamikę cen żywności do ok. 10% r/r. Ceny nośników energii spadły o 0,1% m/m. Podejrzewamy, że przyczynił się do tego dalszy spadek cen opału, który ma miejsce wbrew sezonowemu wzorcowi i odzwierciedla zwiększoną podaż w zestawieniu z mniejszym popytem. 

W prognozach na kolejne miesiące niezmiennie głównym źródłem niepewności są rozwiązania regulacyjne. Wiele wskazuje na przedłużenie mrożenia cen energii przynajmniej w 1h24 (zgodnie ze złożonym przez grupę posłów KO i Polska 2050-TD projektem ustawy). W takim scenariuszu ceny nośników energii wymiernie obniżyłyby inflację na początku 2024, w kierunku 4-5% r/r. W listopadzie ceny paliw wg GUS wzrosły o 8,8% m/m, silniej niż wynikałoby z monitoringu cen na stacjach (ok. 7% m/m). Wzrost nastąpił po dwóch miesiącach spadków. Oczekujemy, że zmiany cen na paliw na rynku krajowym powrócą do tradycyjnej, uwzględniającej efekty kursowe, korelacji z ruchami na rynku światowym. Inflacja bazowa w listopadzie obniżyła się wg naszych szacunków do 7,2%-7,3% r/r, istotnie poniżej oczekiwań (7,7% r/r), z 8,0% r/r w październiku. 

Drugi raz w tym roku ceny bazowe obniżyły się w ujęciu miesięcznym (-0,2% m/m). W konsekwencji kontynuowany był szybki spadek impetu – zannualizowana inflacja bazowa szybko zbiega w kierunku celu inflacyjnego NBP. Przyczyny tak głębokiego spadku inflacji bazowej poznamy wraz z pełnymi danymi (15.12) – być może są to głębsze niż w poprzednich latach przeceny na Black week. Oczekujemy, że w grudniu inflacja pozostanie zbliżona do tej z października i listopada. Dane są neutralne z punktu widzenia RPP, w której większość członków deklaruje, że co najmniej do marca nie będzie przestrzeni do rozważań o zmianie stóp procentowych" - analitycy PKO Banku Polskiego

"Inflacja wchodzi w okres stabilizacji na poziomie powyżej celu NBP. W listopadzie wyniosła 6,5%r/r vs 6,6%r/r wcześniej. Wciąż hamuje roczna inflacja żywności, energii i bazowa, duży skok zanotowały paliwa. -Najważniejszy element tych danych-powrót bazowej do spowolnienia, m/m tylko około +0,1%m/m po dużym skoku w październiku o 0,6%m/m. -Krótkoterminowo inflacja może zaskakiwać wolniejszym wzrostem bazowej, a CPI w 1poł24 poniżej 5%r/r. -Powrót CPI do celu zajmie dużo czasu. 2024 przyniesie zmaganie dwóch sił: silnie rosnących kosztów pracy (~20% pensja minimalna) i odbicia konsumpcji (już dane za 3kw23 pokazują +0,8%r/r), ale jednocześnie dezinflacji zewnętrznej oraz umocnienia złotego. -W 2poł24 i 2025 powrót podwyższonej bazowej i CPI" - główny ekonomista ING BSK Rafał Benecki, ekonomista Adam Antoniak

"Pogłoski o końcu dezinflacji mocno przesadzone. Inflacja CPI w Polsce poszła jednak dalej w dół w listopadzie – według wstępnego szacunku do 6,5% r/r poszła jednak dalej w dół w listopadzie – według wstępnego szacunku do 6,5% r/r (konsensus i nasza prognoza 6,6%). Jeszcze lepszą informacją jest spadek inflacji bazowej mocniej od oczekiwań (do ok. 7,3-7,4% r/r).Podtrzymujemy. Będą cięcia prognoz inflacji. Inflacja bazowa będzie monitonicznie spadać w 2024 r. Patrząc na bardziej bieżące ujęcie - w porównaniu do ubiegłego miesiąca (m/m) ceny konsumpcyjne były wyższe o 0,7%. To solidny wzrost, ale główną jego przyczyną były zwyżki cen paliw (+8,8% wobec ubiegłego miesiąca).

Silne wzrosty cen paliw zaczęły się już w drugiej połowie października. Jednakże, ze względu na sposób zbierania danych przez GUS (który zbiera dane w połowie miesiąca), w październiku tych wzrostów w oficjalnych danych inflacyjnych jeszcze nie widzieliśmy, a cały „impact" z tego tytułu przeszedł na listopad. W górę poszły też ceny żywności i napojów bezalkoholowych (+0,8% m/m), ale jest to bardziej kwestia czynników sezonowych, szczególnie zwyżek cen owoców i warzyw z końcem roku. Ceny nośników energii z kolei lekko w dół w listopadzie (-0,1% m/m). Z minięciem października zakończył się okres wysokiej bazy statystycznej z ubiegłego roku, co oznacza, że o dalsze wyraźne spadki inflacji będzie już znacznie trudniej. Rok 2023 zakończymy z inflacją bliską 7% r/r. Poziom, z którego zaczniemy rok 2024 jest mocno uzależniony od czynników regulowanych, jak np. kwestia zniesienia Tarczy Antyinflacyjnej (zakładamy powrót 5-proc. stawki VAT na żywność z początkiem przyszłego roku) czy nowe taryfy energetyczne dla gospodarstw domowych.

Posłowie większościowej koalicji przedstawili projekt ustawy o cenach energii, która zakłada zamrożenie cen prądu i gazu ziemnego na niezmienionym poziomie do połowy 2024 r. Widzimy niemałe prawdopdobieństwo przedłużenia „zamrożenia" na cały przyszły rok albo wprowadzenia innych działań osłonowych, które ograniczyłyby skutki powrotu stawek do wartości rynkowych. Ta niepewność utrudnia mocno prognozowanie kształtu ścieżki inflacyjnej w przyszłym roku. Obecnie zakładamy, że inflacja w I połowie 2024 r. będzie dalej spadać, ale w zdecydowanie niższym tempie niż w roku bieżącym. W II połowie 2024 r. powinna się obniżyć do 4-5% r/r, z dużym ryzykiem pozostania na tym podwyższonym poziomie. Rok 2024 przyniesie konfrontację pomiędzy odbiciem krajowej koniunktury przy dalej silnie rosnących kosztach pracy a dezinflacyjnym wpływem silniejszego złotego oraz dalszym spadkiem inflacji importowanej „z zewnątrz". Dzisiejszy odczyt inflacji nie zmienia naszych przewidywań co do dalszych ruchów RPP. Rada utrzyma stopy procentowe na obecnym poziomie na posiedzeniu w przyszłym tygodniu, a potencjalne głębsze rozważania dotyczące kontynuacji obniżek stóp mogą się pojawić dopiero w marcu przyszłego roku, przy publikacji najnowszych prognoz NBP" - analitycy Banku Pekao

"Potwierdzone: inflacja w listopadzie 6,5% r/r (flash). Kompozycja inna niż zakładaliśmy głównie w temacie żywności (+0,8% m/m) oraz paliw (aż 8,8% m/m). Wychodzi na to, że inflacja bazowa spadła z 8,0% r/r do 7,3% r/r, co niewątpliwie jest dobrą informacją" - analitycy mBanku

(ISBnews)