NBP: Najwięcej środków z KPO wydano na wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energ.

Pierwsze przedpłaty w ramach dotacji z KPO rozpoczęły się w Polsce pod koniec 2022 r. Do końca 2024 r. beneficjentom wypłacono 13,5 mld zł dotacji (z czego 8,5 mld zł zostało zarejestrowanych jako wydatki bieżące, a 5 mld zł jako wydatki majątkowe na inwestycje). Środki te stanowią łącznie ok. 12% przeznaczonych dla Polski w ramach KPO dotacji oraz ok. 43% dotychczas przekazanych przez KE środków (w części dotacyjnej), podano w raporcie "Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za IV kwartał 2024 r.".

"W 2024 r. zauważyć można przyspieszenie wypłat w ramach RRF - w tym okresie beneficjenci otrzymali 8,5 mld zł, podczas gdy w 2023 r. było to 4,8 mld zł. Dodatkowo, w 2024 r. zmieniła się struktura wypłat - 41% stanowiły wydatki kapitałowe, podczas gdy w 2023 r. wydatki kapitałowe stanowiły 30% wszystkich wypłat" - czytamy w raporcie.

Znaczna część środków pochodzących z KPO, zgodnie z planami Unii Europejskiej, powinna zostać przeznaczona na cele klimatyczne (45%) oraz na transformację cyfrową (21,3%), przypomniał bank centralny.

"Założenie to znajduje odzwierciedlenie w danych. Jak dotąd, polscy beneficjenci KPO najwięcej środków wydali na wymianę źródeł ciepła i poprawę efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych (6,4 mld zł) oraz na wyrównanie poziomu wyposażenia szkół w przenośne urządzenia multimedialne (1,4 mld zł). Sporą część otrzymanych środków beneficjenci przeznaczyli również na inwestycje na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w łańcuchu (1,4 mld zł)" - czytamy dalej.

W samym IV kwartale 2024 r. beneficjenci KPO otrzymali dotacje w kwocie 3,4 mld zł (wzrost o 1,3 mld zł w stosunku IV kwartału 2023 r.) z czego 1,6 mld zł zarejestrowano w dochodach wtórnych a 1,7 mld zł na rachunku kapitałowym.

Wypłaty środków z KPO dla beneficjentów są rejestrowane co miesiąc na rachunku bieżącym w dochodach wtórnych oraz na rachunku kapitałowym, w momencie faktycznego poniesienia kosztów przez beneficjentów środków (tzw. ujęcie memoriałowe) i dotyczą jedynie wypłat z części dotacyjnej RRF (część pożyczkowa rejestrowana jest w bilansie płatniczym tylko raz, na rachunku finansowym, w momencie, gdy środki z KE wpływają do Polski), wyjaśnił NBP.

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (ang. Ricovery and Resilience Facility, RRF) wszedł w życie w lutym 2021 r. Oferuje on dotacje i pożyczki w celu wspierania reform i inwestycji w państwach członkowskich UE. RRF jest głównym elementem NextGenerationEU, tymczasowego instrumentu odbudowy gospodarczej UE, opiewającego na ponad 800 mld euro, którego przeznaczeniem jest naprawa szkód gospodarczych i społecznych, spowodowanych pandemią koronawirusa. Dodatkowo, w wyniku zmiany rozporządzenia w lutym 2023 r., RRF finansuje także reformy i inwestycje, przeprowadzane w ramach planu REPowerEU, którego celem jest zwiększenie odporności i bezpieczeństwa systemu energetycznego UE poprzez ograniczenie zależności od paliw kopalnych oraz dywersyfikację dostaw energii. Warunkiem otrzymania środków z RRF jest przygotowanie przez poszczególne państwa członkowskie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności, określających planowany sposób inwestowania funduszy, a także osiągnięcie odpowiednich celów, tzw. kamieni milowych i wartości docelowych, wskazał też NBP.

Polski Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Na ich finansowanie, przeznaczone jest prawie 60,0 mld euro (ok. 268 mld zł), w tym 25,3 mld euro (113,3 mld zł) w postaci dotacji i 34,5 mld euro (154,8 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.

(ISBnews)